Strona główna ] W górę ]

 

XVIII lat działalności

Fundacji Leszczyńskich "QUOMODO"

 

 

Fundacja Leszczyńskich

im. Króla Stanisława Leszczyńskiego

    "QUOMODO"     

  SZTUKA RZĄDZENIA

  SZTUKA KRÓLOWANIA

SENAT KRÓLEWSKI

SAMORZĄD KRÓLEWSKI

 

 

www.królpolski.org.pl

 

 

www.sejmwalny.org.pl

 

 

www.metrykakoronna.org.pl

 

 

 

 

Qui Leszczynskiorum genus ignorat,Poloniam ignorat!                   

 

 

Stanisław Leszczyński Król Polski (1677-1766)        

„Qui Leszczynsciorum genus ignorat Poloniam ignorat.

Triumphalis familia, ex qua tot Duces tot Senatus decora,

tot Antistites & Archiepiscopos numerare licet.”

 

Dom Leszczyńskich - The House of Leszczyński

https://en.wikipedia.org/wiki/Leszczyński

 

    QUOMODO TV     

https://www.youtube.com/channel/UCOS-TCK3PTxYG8CNFhXotsw

 

Można nasze działania wspierać darowizną na cele statutowe fundacji:

Nr konta bankowego: PL 78 1020 1664 0000 3402 0584 0196

   NASZE KSIĄŻKI NASZE e-KSIĄŻKI NASZE BIULETYNY NASZ BLOG 

NASZE KSIĄŻKI

O naszej książce: "Dobra królowa Maria Leszczyńska"   Nasz pierwszy e-book pt: "Rozmowa Europejczyka z wyspiarzem z królestwa Dumocala" - więcej   Nasz najnowszy e-book - "Elekcya Króla chrześcijańskiego" - format PDF  

Nasz Biuletyn "Memoria" - I Światowe Forum Ludobójstwa Słowian

     

Patronujemy

 Inspirujemy  Lobbujemy Nagradzamy  Propagujemy  Sugerujemy   Wspieramy 

NASZE BIULETYNY BLOG ARCHIWALIA

 

Nasze biuletyny WIENIAWA QUOMODO

 

 

 

 

 

 

IDEE

 

   Nr 2/2011 Relacja z uroczystej Mszy dziękczynnej w odnowionej Kolegiacie Prymasowskiej w Łowiczu   Nr 2/2011 Relacja z uroczystej Mszy dziękczynnej w odnowionej Kolegiacie Prymasowskiej w Łowiczu

 

 

Egzorbitancyje czyli równowaga władz.   marzec 2011 - Egzorbitancyje czyli równowaga władz.

IDEA ZJEDNOCZONEJ EUROPY W PISMACH STANISŁAWA LESZCZYŃSKIEGO

Idea zjednoczonej Europy funkcjonuje od trzech stuleci począwszy od ,,wielkiego planu" księcia Sully, głównego doradcy Henryka IV (1638), poprzez m.in. projekt parlamentu europejskiego Williama Penna (1693), ideę wieczystego pokoju księdza de Saint-Pierre`a (1713), ideę pokoju powszechnego Stanisława Leszczyńskiego, projekt Ligi Państw księcia Adama Czartoryskiego, projekt Stanów Zjednoczonej Europy Aristide`a Brianda (1930), a kończąc na idei architektów wspólnoty europejskiej min. Jeana Monneta, Roberta Schumana, Paula - Henri Spaaka.

Idei wspólnej Europy, jak przed trzystu laty i po drugiej wojnie światowej, przyświecał jeden cel, a mianowicie: W jaki sposób zapewnić Europie trwały pokój?

Zapewnienie na przyszłość pokoju pochłaniało również króla - nominata Stanisława Leszczyńskiego. Koncepcje wspólnoty państw i ustanowienia pokoju powszechnego zawarł w pismach: ,, List pewnego Szwajcara do jego korespondenta w Holandii"- z około 1743 roku - ,,Memoriał o ustanowieniu pokoju powszechnego"- z około 1748 roku.

Śledząc dorobek piśmienniczy Leszczyńskiego można z całą stanowczością stwierdzić, że jego poglądy co do konieczności prowadzenia wojen, zapewnienia pokoju powszechnego, czy też utworzenia ligi państw zmieniały się. Nabierały innego charakteru wraz ze zmieniającą się sytuacją międzynarodową. Skąd zatem wzięła się u niego idea wspólnoty narodów? Czy umiłowanie pokoju wyniósł Leszczyński z życiowych doświadczeń, czy widział tu konieczność polityczną?

Marzenia o pokoju

W życiu Leszczyńskiego wojny odgrywały wielką rolę. Wyrósł on w czasach wojen. One powodowały wyniesienie go na tron i przyczyniały się do jego utraty. Przez wiele lat występował w roli wygnańca i pretendenta. Każda zmiana sytuacji międzynarodowej stwarzała dogodny moment do pisania memoriałów, projektów, przedstawiania ich królom i ministrom Francji i Szwecji, w celu uzyskania pomocy. Takie położenie miało wpływ na kształtowanie się jego poglądów republikańskich i pacyfistycznych

Przełomowym wydarzeniem w życiu Leszczyńskiego, kończącym polski etap jego działalności, była ostateczna rezygnacja z tronu polskiego oraz przyznanie mu w dożywotnie władanie księstwa Lotaryngii i Baru (1736). Leszczyński stracił tym samym możliwość odzyskania tronu w Polsce. Nie mógł  też liczyć na pomoc Francji. Nigdy natomiast nie wyzbył się myśli o powrocie na tron Polski, czy to czekając dogodnego splotu wydarzeń międzynarodowych, czy też śledząc poprzez agentów poczynania dworów europejskich.

Wszystkie interesujące nas dzieła Leszczyńskiego powstały w okresie lotaryńskim. W tym to czasie Leszczyński pracował nad projektem pokoju powszechnego dla Europy i Rzeczypospolitej. W ten sposób król Stanisław dołączył do grona pisarzy politycznych, szukających drogi do realizacji marzenia o pokoju. Koncepcja pokoju Leszczyńskiego dojrzewała stopniowo, ulegała modyfikacjom w zależności od sytuacji politycznej. Zmiany zachodzące w bieżącej sytuacji międzynarodowej, płynność sojuszy europejskich miały wpływ na kształt jego poglądów. Pierwotnie, według niego, pokój miało przynieść unicestwienie Rosji przez trójprzymierze Szwecji, Polski rządzonej przez Augusta III i Turcji, przy ewentualnym poparciu Prus. Po utracie tronu w Polsce, będąc władcą Lotaryngii Stanisław Leszczyński w coraz większym stopniu stawał się Lotaryńczykiem i Francuzem. Nie obce mu były losy kraju, którym rządził. Wojna o sukcesję austriacką mogła pozbawić go tronu w Lotaryngii. Anglia i Holandia optowały za oddaniem Lotaryngii wcześniejszej dynastii, a mianowicie Franciszkowi Lotaryńskiemu, mężowi Marii Teresy. W liście do jego korespondenta w Holandii  Leszczyński wysunął tezę, iż oderwanie powyższego kraju od Francji stało by się zarzewiem dalszych wojen. Z drugiej strony, we Francji istniały tendencje do włączenia tego kraju w jej granice. Ustanowienie pokoju dostrzegał w porozumieniu Francji i Austrii.

Najpełniejszy projekt umocnienia pokoju w Europie opracował pod koniec lat czterdziestych, po pokoju w Akwizgranie (1748), kończącym wojnę sukcesyjną austriacką. Wierzył, że porozumienie międzypaństwowe stanie się punktem wyjścia do powołania Ligi Narodów strzegącej pokoju w Europie. Nie mogła to być republika chrześcijańska księdza de Saint-Pierre`a. Leszczyński twierdził, że: ,, Jest więc czystą chimerą owa republika chrześcijańska, która pragnie uczynić ze wszystkich sprzecznych interesów różnych narodów jedną wspólną sprawę i każdy z nich zamknie w słusznych granicach. Jeśli jednak wojny są nieuniknione, szukajmy przynajmniej sposobów, aby się stały zgubne jedynie dla tych, którzy ośmielą się je wzniecić". Powołanie powszechnego rządu napotkałoby przeszkody nie do przezwyciężenia z powodu dążności państw do ekspansji terytorialnej kosztem sąsiadów. Uważał, że pomiędzy narodami są zbyt duże różnice (języka, religii obyczajów), aby móc utworzyć jeden naród. Leszczyński poddał krytyce utopijne plany jedności politycznej świata, opartej na przesłankach moralnych. Jego projekt opierać się miał na realnych siłach, miał tu na myśli oczywiście Francję. Autor dostrzegał i podkreślał fakt, że Ludwik XV w postanowieniach pokojowych w Akwizgranie wyrzekł się zdobyczy terytorialnych z wojny sukcesyjnej austriackiej. Tylko to państwo - jego zdaniem - dzięki swojej potędze mogło zapewnić arbitraż międzynarodowy.

Liga Państw

Jakie państwa zatem, według Leszczyńskiego miały tworzyć omawianą Ligę? Autor miał na uwadze związek republik z dominującą rolą Francji (monarchii). Aby stać się rzeczonym arbitrem, Francja musiałaby zrezygnować z podbojów, a swych wojsk używać jedynie w celu utrzymania pokoju w Europie. Miała zatem stać na straży równowagi sił. Francja nie mogła się wyrzec sojuszów, szczególnie z republikami, ponieważ są to państwa - zdaniem Leszczyńskiego - szczególnie predestynowane do pomocy Francji. Z natury ujawniają też niechęć do podbojów. Powyższa sytuacja prowadziłaby do zaprowadzenia pax galicca i umocnienia hegemonii Francji w Europie, a Ludwik XV stałby się pierwszym monarchą Europy.

Niestety pokój w Akwizgranie nie zapoczątkował ery pax galicca. Związek Austrii z Francją nie trwał długo, poprzedził natomiast rozpętanie wojny siedmioletniej (1756-1761). Pod koniec tej wojny Stanisław Leszczyński zmodyfikował swe poglądy co do charakteru Ligi Państw. Pod koniec życia powstał kolejny projekt jako kontynuacja, a zarazem modyfikacja. Wysunął on mianowicie koncepcję pax republicana. Na czym zatem miał polegać projektowany związek państw? Państwa, aby utrzymać to co posiadają, swoją formę rządów muszą wstąpić do wspólnego przymierza. Miała to być Liga Państw - narodów. Leszczyński widział związek Francji i republik: Anglii, Holandii, Szwecji, Polski, Wenecji, kantonów szwajcarskich, Genui. Szefem wspomnianej Ligi pozostawał król Francji, z tym że kraj ten poprzez związek z republikami stanie się pokojowy (w domyśle republikański). Projektowany był również sejm europejski, w którym. prawo głosu posiadałyby republiki i Francja. Liga rozporządzałaby też potęgą wojskową. Miała zwracać uwagę na poczynania zaborczych mocarstw otaczających Polskę: Rosję, Prusy i Austrię. Członkowie ukonstytuowanej ligi mieli czuwać nad tym, co mogłoby wzniecić zamieszki suwerenów i jako bezstronni mediatorzy mieli ofiarować swe usługi w celu pokojowego rozstrzygnięcia sporów. W wypadku konfliktu zbrojnego członkowie ci wspomogą tego, kogo uznają za stronę uciśnioną.

Czy Stanisława Leszczyńskiego uznać należy za fantastę, a jego projekt Ligi Państw dla zabezpieczenia pokoju za utopijny? Owszem, możemy nie uznać jego koncepcji pacyfizmu republik, jakby ta forma państwa nie stwarzała zagrożenia dla państw sąsiednich. Co do koncepcji wspólnoty państw to znane są nam z historii projekty ustanowienia wieczystego pokoju przy pomocy Sejmu Europejskiego, arbitrażu jednego mocarstwa, równowagi sił czy Ligi Narodów. W perspektywie każdy z wymienionych projektów okazał się utopijny i równie naiwny. Po drugiej wojnie światowej i obecne czasy pokazują nam, że idea zjednoczonej Europy ma rację bytu. Projekt Stanisława Leszczyńskiego zasługuje na uwagę ze względu na oparcie systemu bezpieczeństwa na współzależności między formą ustroju a charakterem polityki zagranicznej krajów stowarzyszonych i krajów zagrażających. Obecnie również pojawia się podobny punkt wspólny dla państw wchodzących w skład Unii Europejskiej. Jest nim m.in. wspólnota ustrojowa (ustrój demokratyczny) i gospodarcza.

Anna Poniatowska

 

 

 

Strona główna ] W górę ]

 Inspirujemy  Lobbujemy Nagradzamy  Propagujemy  Sugerujemy Wspieramy Szkolimy Nasze ratingi

  

 

XVIII lat działalności "Fundacji im. Króla Stanisława Leszczyńskiego "QUOMODO"

A.D.MMVI - A.D.MMXXIV

Fundacja im. Króla Stanisława Leszczyńskiego

"QUOMODO"

Poznań

KRS 0000260424

 

Copyright © 12 lipca 2006-2024